Bir gezgin olarak bu konuyu uzun zamandır merak ediyordum. Pasaport çıkarmadan önce küçük bir araştırma yaptım ve sonuç oldukça şaşırtıcıydı: Avustralya’dan sonra dünyanın en pahalı pasaportu, Türk pasaportuymuş!
Pasaport ücretini kontrol ettiğimde 12.409,00 TL gibi yüksek bir rakamla karşılaştım. Üzücü olan kısmı ise, bu tutarın 11.274,00 TL’sinin sadece harç bedeli olması. Geriye kalan 1.135,00 TL ise yalnızca pasaport defteri için ödeniyor.
Bu durumu daha net anlayabilmek için, farklı ülkelerdeki 10 yıllık pasaport ücretlerini karşılaştırmalı olarak listeledim:
🌍 10 Yıllık Pasaport Ücretleri (En Pahalıdan Ucuza – 2025 Verileri)
- Avustralya – A$ 412 (~278 USD) ile dünyanın en pahalı pasaportu
- Türkiye – 12.409 TL (~315 USD) ile ikinci sırada
- Arjantin – 35.000 ARS (~210 USD)
- Birleşik Krallık – £94.50 (~117 USD)
- ABD – 130 USD (sabit ücret, 10 yıl geçerli)
🚩 Şu an itibarıyla en pahalı pasaport Avustralya’da. Ancak Türkiye, döviz cinsinden hesaplandığında dünyanın en pahalı ikinci pasaportu konumunda.
ChatGPT’ye Sordum: “Türkiye Neden Bu Kadar Pahalı?”
Merakımı gidermek için bu konuda yapay zekâya, yani ChatGPT’ye danıştım. Kendisine şöyle sordum:
“Sence Türkiye neden ikinci sırada? Bunu araştırıp bana kaynağının doğru olduğuna inandığın bilgileri paylaşabilir misin?”
Aldığım yanıt özetle şöyleydi:
Türkiye’de Pasaport Neden Bu Kadar Pahalı?
1. Kur Bazlı Belirleme
- Türkiye’de pasaport harç ve defter ücretleri Türk Lirası (TL) üzerinden belirleniyor.
- Döviz kurları yükseldikçe, TL olarak belirlenen bu ücretler dolar karşısında daha da pahalı hale geliyor.
- Örneğin, 2025 yılı itibarıyla 12.409 TL, kurun 39–40 TL olduğu dönemde yaklaşık 315 USD’ye denk geliyor.
2. Her Yıl Yeniden Değerleme
- Harçlar her yıl Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından açıklanan “yeniden değerleme oranı”na göre artırılıyor.
- 2025 yılı için bu oran %43,93 olarak belirlenmiş durumda.
- TL cinsinden yapılan bu artışlar, yüksek döviz kuru ile birleşince uluslararası düzeyde yüksek bir maliyete dönüşüyor.
3. Türkiye’nin Ekonomik Dinamikleri
- Enflasyon ve yüksek kur, özellikle uzun vadeli pasaportlarda toplam maliyeti artırıyor.
- Diğer birçok ülke pasaport ücretlerini dolar, euro ya da kendi sabit para birimleriyle belirlerken, Türkiye bu ücretleri TL bazlı uyguluyor.
📌Özet
- Pasaport Harcı (2025): 11.274 TL
- Defter Bedeli: 1.135 TL
- Toplam: 12.409 TL (~315 USD)
- Yeniden Değerleme Oranı: %43,93
